‘Het besef groeit dat beleggen voor je pensioen noodzakelijk is’
‘Mensen zien steeds meer in dat ons pensioensysteem onhoudbaar is. Tegelijk vergaren jongeren financiële kennis via social media, wat hen aanzet tot beleggen. Trade Republic biedt hen een goedkope, betrouwbare oplossing om systematisch te beleggen in ETF’s’, zegt Matthias Baccino, Markets Group Lead bij Trade Republic.
Matthias Baccino – Markets Group Lead bij Trade Republic
In een groot onderzoek, uitgevoerd door onderzoeksbureau Hibou, peilde Trade Republic naar het sentiment van de Belg rond pensioenen en beleggen. ‘Met deze studie wouden we trends in de samenleving opsporen via social media. We verzamelden duizenden posts op onder meer Facebook, Instagram en Twitter om te achterhalen wat mensen dachten over pensioenen en beleggen’, legt Baccino uit.
‘Het is belangrijk om daar zicht op te krijgen, aangezien het pensioenthema momenteel brandend actueel is in heel Europa. In België worden er maatregelen genomen om mensen langer aan het werk te krijgen. Frankrijk stond dan weer maandenlang in rep en roer vanwege plannen om de pensioenen te hervormen. Overal in Europa vormen de pensioenen een steeds nijpender probleem. Daarom wouden we begrijpen hoe mensen over pensioenen en opties tot pensioenopbouw denken. Zeker aangezien wij onze klanten als brokers de nodige tools aanreiken om dit probleem op te lossen.’
Negativiteit en wantrouwen overheersten
Uit de studie bleek dat de stemming over de bestaande pensioensystemen ronduit negatief is. ‘De bestaande Europese pensioensystemen zijn gebaseerd op solidariteit tussen de verschillende generaties. Kortweg betalen de werkenden voor het pensioen van de gepensioneerden, in ruil kunnen ze later op hetzelfde solidariteitsprincipe rekenen. Maar dit systeem is onhoudbaar aan het worden door de stijgende inflatie en de almaar oplopende overheidsschulden.’
Baccino legt uit dat mensen aanvoelen dat het zo niet verder kan. ‘Voldoende mensen hebben het gezonde verstand om te zien dat het huidige systeem onhoudbaar is. Ze zijn daarom wantrouwig, want ze hebben het gevoel dat politici hen de waarheid niet zeggen. Er worden doorheen Europa wel wat hervormingen gedaan, zoals het optrekken van de pensioenleeftijd. Maar dat is slechts wat gemorrel in de marge, het zal niets veranderen aan de demografische omwenteling die de huidige pensioenen onbetaalbaar maakt.’
Dat wil niet zeggen dat Europeanen het bestaande solidariteitssysteem willen laten varen. ‘We zijn geen Amerikanen en willen dat ook niet worden, laat dat duidelijk zijn. We blijven in Europa erg gehecht aan ons sociaal systeem gebaseerd op solidariteit. Maar als we het huidige systeem willen behouden, zal er een extra laag aan toegevoegd moeten worden. De simpele waarheid is dat mensen zullen moeten beleggen om hun pensioen aan te vullen’, legt Baccino uit.
Hij bemerkt dat er bij Belgen nog specifieke elementen zijn die bijdragen aan de heersende negativiteit. ‘Veel Belgen begrijpen de verschillen in pensioenbedrag tussen de diverse statuten niet. Er is leeft veel frustratie over het feit dat er zulke grote verschillen zijn tussen zelfstandigen, werknemers en ambtenaren.’
Jeugdige sturm und drang
Toch valt er een lichtpuntje waar te nemen te midden van al dat pessimisme. ‘De jongere generatie, Gen Z, staat een stuk positiever tegenover beleggen. Bovendien vertrouwen ze de financiële instellingen niet. Zij groeiden op in een horizontale wereld, waarin transparantie belangrijk is. Daarom keren ze zich af van actieve fondsen en het fiscaal voordelige pensioensparen. Ze beseffen maar al te goed dat 90 procent van de actieve fondsen slechter presteert dan de markt en nemen daarom liever de zaken zelf in handen’, stipt Baccino aan.
Hij stelt eveneens het beeld bij van speculerende jongeren die snel rijk willen worden. ‘Veel jongeren beseffen dat ETF’s, zoals in onze spaarplannen, een uitstekende beleggingstool zijn. Dat sluit aan bij de oplossingen die we bij Trade Republic aanbieden. We geven eerlijk toe dat niemand weet welke aandelen je het best kan kopen, laat staan wanneer. Daarom sluiten we ons aan bij John Boggle: don’t look for the needle in the haystack. just buy the haystack. Op regelmatige basis goed gespreide, goedkope ETF’s kopen is daarom de beste oplossing in onze ogen. Een simpele boodschap die steeds meer weerklank heeft bij jongeren.’
It’s the social Media, stupid
Baccino legt uit dat de financiële geletterdheid onder jongeren snel toeneemt. Dat is opvallend gezien het gebrek aan financiële geletterdheid in Europa. Of zoals hij de toestand passend omschrijft: ‘je ziet over de landsgrenzen heen 50 tinten financiële ongeletterdheid.’ Wat maakt dan het verschil bij jongeren? ‘Social media en nog eens social media, dat is de enige verklaring’, stelt Baccino.
Hij wijst op de vele social media accounts die zich richten op het delen van financiële kennis. ‘Je ziet nu vele honderden mensen die content delen over dit onderwerp. Jongeren hebben door dat beleggen niet hetzelfde is als speculeren. Ze begrijpen dat het draait om systematisch, goedkoop en goed gespreid beleggen. Zo kunnen ze maximaal de vruchten plukken van samengestelde interest. ETF’s zijn daarbij het perfecte wapen, wat helemaal in lijn ligt met onze boodschap. Jongeren delen die boodschap bovendien steeds meer met hun vrienden en zo ontstaat een kettingreactie waarbij financiële educatie een boost krijgt.’
Jongeren kijken daardoor met een andere mindset naar beleggen. ‘Door de opkomst van ETF’s en de toenemende beschikbaarheid van informatie is beleggen toegankelijker geworden. Daardoor hebben jongeren meer vertrouwen en durven ze zelf te beleggen, zonder hulp van experts.’
FIRE als brandversneller
Er wordt vaak ook gekeken naar de FIRE (Financial Independence Retire Early) beweging. Aanhangers proberen zo zuinig mogelijk te leven en het uitgespaarde geld te beleggen. Met als doel om vroeger te kunnen stoppen met werken en financieel onafhankelijk te leven. ‘Je ziet in feite twee tegengestelde krachten bij jongeren, FIRE en YOLO (you only live once). Voor veel jongeren is de FIRE beweging te radicaal, ze willen niet zo ver gaan. Natuurlijk krijgt FIRE net zoveel aandacht omdat het zo extreem is. Sensatie verkoopt nu eenmaal.’
De FIRE beweging is volgens Baccino dus niet de grote drijfveer voor jongeren, maar eerder een inspiratie. ‘Jongeren zien de vele posts over FIRE en nemen daar vooral uit mee dat ze perfect zelf kunnen beleggen. De meeste jongeren willen zeker niet zo extreem zuinig leven. Maar ze halen wel inspiratie uit de FIRE boodschap dat je zelf kan beleggen en zo je financiële vrijheid kan vergroten. De FIRE beweging draagt dus vooral bij aan de verspreiding van financiële kennis en helpt de drempel tot zelf beleggen te verlagen.’
Beleggen als een goed huismoeder
Baccino wijst erop dat het ook van belang is dat vrouwen meer gaan beleggen. ‘Vrouwen verdienen vaak nog minder en krijgen lagere pensioenen. Ze lopen bovendien meer risico op financiële afhankelijkheid. Allemaal redenen waarom vrouwen net meer moeten beleggen. Op dit moment zien we vaak nog dat vrouwen tegen het glazen plafond botsen. Vaak zien ze geen vrouwelijke rolmodellen in de beleggingswereld, die hen inspireren om te beleggen. De financiële wereld is bovendien zeer mannelijk ingericht. De focus ligt er eerder op speculatie en competitie, wat vrouwen niet aanspreekt. Om nog maar te zwijgen van de financiële marketing die vrouwen lange tijd vergat.’
Nochtans zijn vrouwen net betere beleggers en is het volgens hem essentieel dat ze meer betrokken worden bij de beleggingswereld. ‘We lieten een studie uitvoeren die aantoont dat vrouwen gemiddeld beter beleggen. Dat komt omdat ze minder speculeren en meer risico-avers beleggen. Bovendien kiezen ze vaker voor spaarplannen en ETF’s. Volgens mij is het dus essentieel om vrouwen te integreren in de beleggingswereld. Ik zou zelfs durven stellen dat het even belangrijk is als de integratie van vrouwen op de arbeidsmarkt in de negentiende eeuw’, aldus Baccino.
Maak beleggen weer groot
Tenslotte wijst Baccino er op dat het beeld over beleggen moet veranderen. Weg van de focus op speculatie, richting een meer realistisch beeld van beleggen als een verantwoorde manier van vermogensopbouw. ‘De beeldvorming over beleggen is te veel gericht op risico. Kijk maar naar alle regelgeving zoals MIFID (Markets In Financial Instruments Directive). Beleggen wordt nog te vaak gezien als speculeren, mensen die dat doen verliezen inderdaad negen op de tien keer geld. Maar er is een hemelsbreed verschil tussen speculeren en goed gespreid beleggen in goedkope ETF’s. Er zijn altijd risico’s verbonden aan beleggen, maar op die manier verkleinen de risico’s aanzienlijk.’
Hij wijst er op dat regelgeving zeker nodig is, maar de nadruk ligt nu heel sterk op de risico’s. ‘Zo dreig je mensen af te schrikken van beleggen. Het verschil tussen verantwoord beleggen en speculeren moet duidelijker gemaakt worden. Zeker in de huidige context waarin ons pensioensysteem onder druk staat. In die omstandigheden is het in feite risicovoller voor je financiële toekomst om niet te beleggen’, besluit Baccino.
