Een veilige haven is een actief dat minder fluctueert dan de benchmarkindex (d.w.z. een lage bèta heeft). Het is daarom een effect met een lage volatiliteit, wat meer zekerheid biedt. Dit label van veilige haven is echter niet voor eeuwig verworven. Wat vandaag een veilige haven is, is dat morgen misschien niet meer. Het kan zelfs heel riskant worden. Deze waarden bieden dus geen garantie op lange termijn. Waar vind je zulke waarden? Wie zijn dat vandaag?
Ze zijn te vinden in alle activaklassen. Laten we eens kijken naar wat vandaag de dag wel en niet als veilige haven kan worden beschouwd.
Aandelen
Op de aandelenmarkten is een veilige haven een aandeel dat niet veel ups en downs kent en een lage volatiliteit heeft. Deze categorie omvat de waarden van bedrijven die worden gekenmerkt door een hoge mate van transparantie in hun communicatie, die stabiele resultaten hebben, die goed worden geleid en die consistent zijn in wat ze zeggen. Over het algemeen zijn ze minder cyclisch. Belgische GVV’s (vroeger bevak) doorstaan de stormen op de aandelenmarkt soms goed. Hun inkomen wordt geïndexeerd aan de inflatie, maar ze zijn afhankelijk van renteschommelingen en kunnen daarom te maken krijgen met aanzienlijke prijsdalingen.
Aandelen in voedingsmiddelen en dranken zijn ook veiliger, maar we moeten hun waarderingen in de gaten houden. Maar niets is voor eeuwig: er was een tijd dat Fortis als een veilige haven werd beschouwd, net zoals BP dat was vóór de olieramp in Louisiana.
Obligaties
Hier gelden dezelfde regels als voor aandelen. De meest stabiele soevereine landen kunnen worden vergeleken met veilige havens. Dit zijn landen als Duitsland, de Verenigde Staten en Scandinavië. We zullen de ratings goed in de gaten houden en ervoor zorgen dat we niet onder BBB zakken. Deze beleggingscategorie zal echter niet langer een veilige haven zijn als de rente stijgt, omdat de waarde van de obligaties in de portefeuille zal dalen.
Valuta
Als het gaat om valuta, is het eerste waar je naar moet kijken de valuta waarin je je aankopen betaalt. Vervolgens kijken we, met deze basisvaluta als uitgangspunt, naar de andere valuta’s en hoe stabiel ze zijn. In deze omgeving vinden we bijvoorbeeld de dollar, het Britse pond en de Zwitserse frank. Maar net als bij aandelen en obligaties is ook hier niets in marmer gekapt. Stabiele valuta’s kunnen ook onderhevig zijn aan neerwaartse bewegingen.
Liquiditeit
Waarom bewaart men zijn geld niet gewoon op een spaarrekening of onder de matras? Wat is uiteindelijk het veiligste? Maar in dit geval is er een geduchte vijand om op je hoede te zijn: inflatie. Inflatie wordt berekend op basis van een brede index. Als de prijzen stijgen, wordt de koopkracht uitgehold. We moeten dus kijken naar de reële rente en niet alleen naar de nominale rente op de investering.
En goud!
Goud is altijd beschouwd als de ultieme veilige haven, maar de prijs kan ook enorm fluctueren. Deze schommelingen maken het niet langer een uitzonderlijke veilige haven. Vergeet niet dat de volatiliteit van goudprijzen net zo groot is als die van aandelenkoersen. Je kunt nooit volledig gerust zijn met goud. Je moet ook onthouden dat goud niets verdient en alleen afhankelijk is van prijsbewegingen. Maar er is een onmiskenbaar psychologisch aspect aan goud. Het is een tastbaar bezit: je kunt het aanraken en in een kluis bewaren met een gevoel van veiligheid dat helaas vaak bedrieglijk is.
En reële activa?
Reële activa, waaronder vastgoed, hebben bepaalde aantrekkelijke kenmerken. Ze hebben de neiging om zich defensief te gedragen in de meeste gespannen situaties. In deze categorie zijn beleggingen in beursgenoteerd vastgoed of infrastructuur bijzonder interessant. Reële activa hebben het voordeel dat ze een vrij stabiele inkomstenstroom bieden. Maar door hun aard zijn onderliggende waarden tamelijk illiquide. Deze beleggingen kunnen echter aantrekkelijk zijn voor langetermijnbeleggers, die kunnen profiteren van illiquiditeitspremies. Maar wees voorzichtig! De waarde die we aan een pand toekennen is vaak een illusie omdat de eigenaar geen rekening houdt met kosten, belastingen of huurleegstand. Een gebouw kan ook waarde verliezen als gevolg van veranderingen in bepaalde normen of de afnemende aantrekkelijkheid van bepaalde soorten vastgoed of buurten. Het is dus niet de veilige haven die het lijkt te zijn.
Andere activa zijn bossen en landbouwgrond, kunstwerken, wijn en klassieke auto’s. Maar in al deze gevallen zijn de volatiliteit en de moeilijkheid om deze activa te waarderen tegen hun reële waarde net zo belangrijk. Modes veranderen en er is geen garantie dat een kunstwerk voor meer zal worden verkocht dan je ervoor hebt betaald.
Diversificatie
Maar uiteindelijk is de beste toevlucht en bescherming ongetwijfeld portefeuillediversificatie. Diversificatie is een goede bescherming voor portefeuilles. Het is daarom raadzaam om je portefeuille te diversifiëren in activa die niet (te) gecorreleerd zijn met elkaar.
Dankzij deze diversificatie kan een daling van een actief worden gecompenseerd door een stijging van een ander actief. Zo kun je je portefeuille diversifiëren over verschillende activaklassen. En binnen deze beleggingscategorieën kunnen we nog steeds diversifiëren tussen sectoren en regio’s
