In ons economisch systeem is het gebruikelijk om natuurlijke hulpbronnen te ontginnen en te gebruiken, ze te transformeren en vervolgens goederen of producten te maken die we consumeren of gebruiken. Na consumptie worden onbruikbaar geworden producten weggegooid of wordt het resulterende afval afgevoerd. Het is een ‘nemen-maken-weggooien’ model. Dit model maakt echter geen optimaal gebruik van de hulpmiddelen.
Een ander model
De circulaire economie is een model dat ervoor zorgt dat producten en materialen zo lang mogelijk hun waarde behouden. Dit bestaat enerzijds uit het produceren van producten met hulpbronnen die tot een minimum zijn beperkt en anderzijds uit het terugwinnen en oogsten van afval (of productonderdelen die het einde van hun levensduur hebben bereikt) om ze in de economische cyclus te houden door ze opnieuw te gebruiken met als doel waarde te creëren. We bevinden ons daarom in een “neem het minimum of recycleren-maken-gebruiken-sorteren-weggooien-terugwinnen-maken ” proces. De cirkel is rond, vandaar de naam circulaire economie.
Recyclage en werkgelegenheid
Recyclage speelt een centrale rol in de productiecyclus door de hoeveelheid afval die de economie produceert te verminderen door het om te zetten in grondstoffen. We gaan dus van een “wegwerp”-model naar een “duurzaam” model in zowel economische als milieutermen. Bedrijven kunnen hier ook van profiteren, omdat zij er ook belang bij hebben om middelen zo goed mogelijk in te zetten.
Deze economie is ook een bron van waarde, die banen genereert en innovatie stimuleert. Daarom heeft de Europese Commissie besloten maatregelen te nemen om de circulaire economie te bevorderen. “Om de overgang naar een meer circulaire economie te vergemakkelijken, stelt de Commissie een pakket maatregelen inzake de circulaire economie voor, waaronder voorstellen voor de herziening van de afvalwetgeving en een gedetailleerd actieplan om de Commissie tijdens het huidige mandaat een concreet mandaat te geven”, aldus de Commissie.
Bron van groei
Hoe kan deze economie een bron van groei, besparingen en werkgelegenheid zijn? “Afvalpreventie, ecodesign, hergebruik en soortgelijke maatregelen kunnen bedrijven in de Europese Unie netto zo’n 600 miljard euro besparen, oftewel 8% van hun jaarlijkse omzet, terwijl de totale jaarlijkse uitstoot van broeikasgassen met 2 tot 4% daalt. In de hergebruik-, revisie- en reparatiesectoren zouden de kosten voor het reviseren van mobiele telefoons bijvoorbeeld kunnen worden gehalveerd als het eenvoudiger zou zijn om ze uit elkaar te halen. Door 95% van de mobiele telefoons in te zamelen, kan meer dan 1 miljard euro worden bespaard op de materiaalkosten voor de productie van deze telefoons. Door over te schakelen van recycling op herconditionering van lichte bedrijfsvoertuigen, waarvoor de inzamelingspercentages al hoog zijn, kan jaarlijks 6,4 miljard euro worden bespaard op inputvereisten (d.w.z. 15% van deze begroting) en 140 miljoen euro op energiekosten, en kan de uitstoot van broeikasgassen met 6,3 miljoen ton worden verminderd“.
De circulaire economie zorgt dus voor besparingen. Het is milieuvriendelijker en schept banen in recyclage. Het nodigt ons ook uit om onze concepten van productie, consumptie en afval te herzien. Op deze manier stimuleert het creativiteit en innovatie.
Enkele voorbeelden
Een aantal bedrijven is al begonnen met dit proces en heeft recycling tot hun kernactiviteit gemaakt. Anderen integreren dit concept in hun bestaande activiteiten door te proberen materialen of afval van hun productie te recycleren.
Hier zijn een paar voorbeelden uit de circulaire economie:
- Verzamel organisch huishoudelijk afval, zet composteringsfaciliteiten op en win er een natuurlijke meststof uit die kan worden gebruikt om landbouwgrond te verrijken.
- Gebruik aggregaten uit oude banden om wielen te maken die gebruikt kunnen worden voor transport.
- Hergebruik en reparatie van producten (bijvoorbeeld reparatiecafés), hergebruik en recycling.
- Oude katoenen kleding recycleren om er isolatieproducten van te maken.
- Korte ketens aanmoedigen.
- Ecodesign en eco-innovatie aanmoedigen.
- …
