Enguerrand Artaz, strategisch analist, La Financière de l’Échiquier.
Zelfs in ons tijdperk van zeer creatieve AI vergt het heel wat verbeeldingskracht om zich Donald Trump als een wijze boeddhist voor te stellen. Toch doet het optreden van de Amerikaanse president vanaf de eerste dag van zijn ambtstermijn sterk denken aan een van de basisprincipes van deze filosofie: anicca, oftewel vergankelijkheid. Met ongepaste uitspraken en onvoorspelbare decreten legt hij zijn belangrijkste handelspartners importheffingen op – om ze vervolgens weer uit te stellen – en confronteert hij de wereld, en dus ook de markten, met het feit dat iedere situatie instabiel en van voorbijgaande aard is.
De marktscenario’s die aan het begin van het jaar nog actueel waren, zijn inmiddels weggevaagd alsof het mandala’s van zand waren. De uitzonderingspositie van de Amerikaanse markt van de voorbije twee jaar, die volgens de consensusverwachting zou aanhouden, staat op wankelen. De handelsbalans is flink uit evenwicht gebracht doordat de import steeg in afwachting van de hogere invoerrechten, waardoor de Amerikaanse groei waarschijnlijk sterk zal vertragen, in ieder geval in het eerste kwartaal. Ook het ondernemers- en consumentenvertrouwen krijgt een knauw door deze politieke onzekerheid. De arbeidsmarkt is kwetsbaarder geworden, vooral door de vele ambtenaren die zijn ontslagen door het DOGE van Elon Musk. Die combinatie van ongunstige factoren laat de markten niet onberoerd. Met een rendement van -2,2%[1] sinds het begin van het jaar blijft de S&P 500 achter bij de meeste aandelenindices in de wereld.
Europa daarentegen, waar de meeste beleggers aan het begin van het jaar geen cent voor gaven, staat weer helemaal in het centrum van de belangstelling. En dit keer niet zonder reden. Een investeringsplan voor de Europese defensie van 800 miljard euro, snellere en hogere begrotingsstimuli in Duitsland dan men vóór de federale verkiezingen in februari verwachtte, en een – althans tijdelijke – terugkeer naar politieke stabiliteit in Frankrijk. Aangemoedigd door de instabiliteit in de Verenigde Staten zijn beleggers door deze positieve wending in de vooruitzichten hun aandacht weer gaan vestigen op Europa, ondanks de vooralsnog matige macro-economische cijfers van het oude continent. Met als gevolg dat de Europese markten nu de dans leiden, met de defensiesector voorop. Sinds het begin van het jaar is de EuroStoxx gestegen met 12,8%[1].
Ook ten aanzien van het monetair beleid zijn alle zekerheden als sneeuw voor de zon verdwenen. Aan het begin van het jaar verwachtten de markten nog maar één renteverlaging van de Amerikaanse Federal Reserve (Fed) in 2025. De hypothese dat de Fed dit jaar de richtrente niet zou wijzigen, was voor veel waarnemers een reële mogelijkheid en een enkeling hield zelfs rekening met het risico van een verhoging. Inmiddels zijn we een paar weken verder en gaan de verwachtingen van de beleggers uit van drie verlagingen, omdat de Amerikaanse groei onder druk is komen te staan. Wat betreft de ECB leek de te varen koers duidelijk en verwachtte men, in ieder geval tot halverwege het jaar, een reeks renteverlagingen. Maar nu Duitsland een fiscale ‘bazooka’ uit de kast heeft gehaald en de groeivooruitzichten daardoor zijn gestegen, beginnen niet alleen beleggers, maar ook de centraal bankiers weer te twijfelen. Het is niet ondenkbaar dat er bij de volgende vergaderingen een pauze wordt ingelast in het monetair verruimingsbeleid.
Bovendien heeft er een ingrijpende marktrotatie plaatsgevonden. Europa, dat enkele maanden geleden nog verguisd werd, staat nu weer volop in de belangstelling. En de Magnificent 7, de Amerikaanse technologiegiganten die bijna tweeënhalf jaar lang de lakens uitdeelden op de markt, bungelen nu achteraan in het peloton met een daling van bijna 11%[1] sinds het begin van het jaar.
Aanpassingsvermogen is voor beleggers een onmisbare eigenschap in zo’n instabiele omgeving. Maar dat is niet alles. Ze moeten ook een ander krachtig concept van het boeddhisme in de praktijk kunnen brengen: upekkhā, onverstoorbaarheid. Als we geconfronteerd worden met vergankelijkheid, kunnen we heftige emotionele reacties vermijden door onverstoorbaar te blijven en alle dingen met dezelfde blik te aanschouwen. Op de markten betekent dit dat elke situatie met een nuchtere blik moet worden bekeken om risico’s en kansen te identificeren, waarbij we in gedachten moeten houden dat morgen alles weer anders kan zijn.
[1] Rendement met herbelegging van netto-dividend, in lokale valuta, 06.03.2025.
