Enguerrand Artaz, Fund Manager, La Financière de l’Echiquier.
Target, Home Depot, Dollar Tree, Lowe’s, Dollar General, Foot Locker, Macy’s, enz.: allemaal Amerikaanse bedrijven die twee dingen met elkaar gemeen hebben. Ze zijn actief in de detailhandel en ze hebben onlangs hun groeiverwachtingen voor dit jaar verlaagd, met name hun omzetverwachtingen. En ze kwamen allemaal met hetzelfde verhaal om deze lagere prognose te onderbouwen: de consumentenvraag, die een forse vertraging laat zien, zal waarschijnlijk de komende maanden verder afnemen.
Deze geringe kooplust van de Amerikaanse huishoudens kan worden verklaard door twee factoren. Ten eerste zijn de prijzen ondanks de afnemende inflatie opnieuw gestegen. Ze bereiken een niveau waarop de koopkracht van huishoudens te sterk wordt aangetast, terwijl de reële loongroei – d.w.z. de looninflatie minus de inflatie van de consumptieprijzen – negatief blijft. Dit veroorzaakt een daling van zowel het verkoopvolume als de uitgaven, een trend die wordt versterkt door de omschakeling naar lowcostproducten. Dit verschijnsel wordt bevestigd door de supermarktgigant Walmart, een van de weinige bedrijven in de sector die zijn prognoses niet naar beneden heeft bijgesteld, maar die wel wijst op deze verandering in het consumentengedrag.
De tweede reden voor deze vertraging van de vraag ligt in de gevolgen van de coronacrisis. Door de lockdowns, inperkingsmaatregelen en diverse sluitingen stond de consumptie van diensten bijna twee jaar lang op een laag pitje, met als gevolg een overconsumptie van goederen. Maar sinds enkele maanden is het tij duidelijk gekeerd. Daardoor is het aantal winkelbezoeken gedaald, terwijl de vraag naar toerisme en vrijetijdsdiensten hoog blijft. Vanuit dit oogpunt zou men geneigd kunnen zijn te denken dat de tegenslagen in de detailhandel vanuit macro-economisch oogpunt niet erg zorgwekkend zijn, omdat de consument zijn geld gewoon op een andere manier besteedt. De realiteit is anders, en iets minder rooskleurig.
De afgelopen kwartalen is de consumptie namelijk toegenomen doordat de spaaroverschotten van de coronacrisis werden besteed. Die zijn intussen over het algemeen met minstens twee derde gedaald, en bij de minder bedeelde huishoudens was die daling nog sterker. Bovendien zijn de voorlopende indicatoren voor de consumptietrends weinig geruststellend. Dat geldt zowel voor de enquêtes over het consumentenvertrouwen, die een daling laten zien, als de spaarquote, die juist toeneemt.
De toekomstige dynamiek van de consumentenbestedingen zal cruciaal zijn voor de Amerikaanse economie. Ten eerste in structureel opzicht, want de consumptie maakt meer dan twee derde van het Amerikaanse bbp uit. En ten tweede in cyclisch opzicht, omdat de groei in de VS in het eerste kwartaal uitsluitend te danken was aan de consumentenbestedingen. Als de Amerikaanse consument het verder laat afweten terwijl de arbeidsmarkt de eerste scheurtjes begint te vertonen, is het moeilijk zich in te denken hoe een recessie in de VS de komende maanden nog te voorkomen is.
