Alexis Bienvenu, Fund Manager, La Financière de l’Echiquier.
Begin november reageerden de markten nog dolenthousiast op de verkiezing van Donald Musk, maar inmiddels beginnen beleggers ernstiger rekening te houden met de risico’s die Elon Trump met zich meebrengt.
Daardoor noteerde de S&P 500, een Amerikaanse aandelenindex, op 2 januari 2025 ruim 3% lager dan op 16 december. Het aandeel Tesla, dat van de stembusgang tot 16 december meer dan 80% koerswinst had geboekt, heeft sindsdien weer 18% terrein verloren.
Het moet gezegd dat die ontnuchtering niet alleen verband houdt met bezorgdheid over het economische beleid dat de aankomende president zal voeren. Ook de minder verruimende houding van de Amerikaanse centrale bank speelt een rol. De Federal Reserve verlaagde op 18 december de richtrente wel nog met 25 basispunten, maar stelde zich tegelijk terughoudender op ten aanzien van toekomstige renteverlagingen. De raad van bestuur verwacht namelijk voor 2025 nog maar twee verlagingen. De Fed stelde dus helemaal geen snelle terugkeer van de richtrente naar het streefniveau op lange termijn in het vooruitzicht, maar eerder een rente van om en bij de 3,9% eind 2025, ten dele omdat zij ervan uitgaat dat de inflatie eind 2025 hoger zal liggen dan zij in september nog hoopte. Dat ontlokte uiteraard een negatieve reactie op de markten.
De vraag is echter waarom de Fed vandaag meer inflatie verwacht. Uit de jongste cijfers komt eigenlijk niet duidelijk naar voren dat 2025 een bijzonder pijnlijk inflatiejaar wordt. Integendeel, diverse factoren zullen de stijging van het algemene prijspeil juist temperen, met name de afkoeling van de vastgoedmarkt, de afnemende krapte op de arbeidsmarkt en de – naar verwacht duurzame – daling van de olieprijzen. Er is dus reden om aan te nemen dat die minder gunstige inflatievooruitzichten minstens deels zijn gebaseerd op aannames over het toekomstige economische beleid van de volgende president. Fed-voorzitter Jerome Powell ontkent elke speculatie daarover uiteraard met klem. Het kan echter niet anders dan dat de plannen van de president een invloed hebben op de verwachtingen voor het monetaire beleid, alleen al vanwege het risico dat zij de inflatie zullen aanwakkeren. En langs die weg kan de inflatie, een van de zorgwekkende gevolgen van Trumps programma, dus ook onrust zaaien op de markten.
De terugval van de markten kan ook te maken hebben met andere minder gunstige aspecten van Trumps terugkeer. Daarbij denken we in de eerste plaats aan de diepe en nu ook openlijk geëtaleerde verdeeldheid binnen het kamp van de president. Die belooft heel wat instabiliteit te veroorzaken in het beleid. De grote spanningen binnen de Republikeinse partij kwamen een eerste keer aan de oppervlakte op 19 december, toen het Huis van Afgevaardigden ondanks een Republikeinse meerderheid het begrotingsvoorstel afschoot dat Trump op uitdrukkelijk aangeven van Musk naar voren had geschoven. Dat bracht het land gevaarlijk dicht bij een nieuwe shutdown van de federale overheid. Op het laatste nippertje werd weliswaar een aangepaste versie goedgekeurd, met enkele belangrijke concessies op de meest ‘muskiaanse’ punten van de begroting, maar dat kon niet verhinderen dat de partij kort nadien verder verdeeld raakte over het migratievraagstuk. Enkele Trump-getrouwen riepen namelijk op om paal en perk te stellen aan het gebruik van H-1B-visa, waarmee buitenlanders met competenties die schaars zijn op de arbeidsmarkt, kunnen immigreren. Die oproep wekte de toorn van Elon Musk, die liet weten ten strijde te willen trekken om het gebruik van die voor innovatieve sectoren cruciale visa te
bestendigen, terwijl Steve Bannon, trumpist van het eerste uur en net vrij uit de gevangenis, Elon Musk gebood “te zwijgen en te luisteren” tot hij begrijpt wat het trumpisme precies inhoudt.
Die diepe verdeeldheid kan aanhouden zolang Trump probeert zowel de miljardairs uit Silicon Valley als de rednecks uit de Midwest tevreden te houden. Elke stemming over cruciale maatregelen, in het bijzonder over de begroting, kan daardoor verzanden in een impasse, wat de markten geheid zouden afstraffen. In de Tesla van het trumpisme is het opletten voor parlementaire botsingen.
