Alexis Bienvenu, Fund Manager, La Financière de l’Echiquier.
Bijna 50% hoger in één maand tijd1! Op de koers van de bitcoin lijkt geen maat te staan sinds Donald Trump, een van zijn meest vooraanstaande verdedigers, de verkiezingen heeft gewonnen. Door met de geestdrift van een nieuwe bekeerling de loftrompet over de cryptomunt te steken, verrijkt hij haar aanhangers, in de eerste plaats Elon Musk – een mooie beloning voor diens trouwe steun.
Trump doet echter heel wat meer dan de zakken van bitcoinliefhebbers vullen. Als aanstaand president verleent hij de bitcoin het imago van een officiële munt, waar de regering zich met haar volle gewicht achter schaart. Zo is er in de toekomstige regering niet alleen een sleutelrol weggelegd voor Elon Musk, die via Tesla in 2021 op grote schaal bitcoins kocht (waarvan een deel in 2022 weer werd verkocht), ook de voordracht van Paul Atkins als hoofd van de Securities and Exchange Commission (SEC) vergroot de status van de cryptomunt. Atkins, die al eens in de commissie zetelde onder George W. Bush, van 2002 tot 2008, geldt namelijk als een van de bekendste pleitbezorgers van de bitcoin. De SEC staat dus voor een koerswijziging. Zij toonde zich tot nu toe een koele minnaar van de bitcoin en wachtte lang – tot in januari 2024 – om toestemming te geven voor de uitgifte van door bitcoins gedekte ETF’s. Met de aankondiging dat David O. Sacks, die – net zoals Elon Musk – een verleden heeft bij Paypal en een prominent vertegenwoordiger is van Silicon Valley, wordt gebombardeerd tot ‘White House A.I. & Crypto Czar’ (sic), zwelt het pro-cryptoteam dat in Washington zijn intrek zal nemen verder aan. Het verschil met de Democratische partij, die zo goed als unaniem sceptisch staat tegenover cryptomunten, kon moeilijk groter zijn.
Dat de bitcoin beetje bij beetje wordt verheven tot een bijna wettige munteenheid, zal de wereldwijde monetaire orde grondig door elkaar schudden. Bij de grote centrale banken begint de koudwatervrees al af te nemen. Zo zei Jerome Powell, voorzitter van de Amerikaanse Federal Reserve, tijdens een door de New York Times georganiseerde top onlangs: “Het is precies hetzelfde als goud, maar dan virtueel, digitaal”. Die nadrukkelijke gelijkstelling met goud door de belangrijkste monetaire autoriteit ter wereld is een mijlpaal. Te meer omdat de bewaker van de dollar ontkende dat beide valuta’s concurrenten zouden zijn: “dit is geen concurrent van de dollar, dit is een concurrent van goud”, voegde hij eraan toe.
Op zijn weg naar erkenning door de grote monetaire instellingen ondergaat de bitcoin een paradoxale verandering. Terwijl hij oorspronkelijk werd bedacht als munt die ontsnapte aan de controle van de nationale instellingen en centrale banken, waar zijn libertaire verre voorvader Friedrich Hayek geen goed woord voor over had, verwordt hij stilaan tot een belegging die nauw verweven is met de – strikt gereguleerde – grote Amerikaanse financiële instellingen. De grote Amerikaanse beurzen, zoals de Chicago Mercantile Exchange en de Chicago Board Options Exchange, gaven al in 2017 het startschot voor op de bitcoin gestoelde derivaten, die sindsdien op grote schaal worden verhandeld. De grootste – en uiteraard Amerikaanse – vermogensbeheerders ter wereld, zoals Blackrock en Fidelity, hebben direct aan de bitcoin gekoppelde fondsen opgericht zodra de SEC daarvoor het licht op groen had gezet. De twee fondsen van dat type die zij beheren hebben na minder dan een jaar al een totale omvang van meer dan 70 miljard dollar.
Maakt die hechte band met het Amerikaanse financiële stelsel van de bitcoin – en bij uitbreiding van cryptomunten in het algemeen – niet eerder een verlengstuk van de dollar dan zijn vervanger? Zeker is alvast dat de Verenigde Staten, door de cryptomunt te institutionaliseren, de mogelijkheid krijgen om de ontwikkeling ervan te sturen en haar desgewenst in te zetten om hun belangen te dienen. Europa sleept – wat hadden we anders verwacht? – met de voeten en dreigt eens te meer de speelbal te worden van de Amerikaanse grillen. Zo was het wachten tot in 2021 voor de eerste Europese bitcoinfutures werden verhandeld. Louter door bitcoin gedekte Europese fondsen voor het brede publiek bestaan niet – de enkele fondsen die er zijn, worden beschouwd als alternatieve beleggingen. De Europese instellingen zien cryptomunten meer als een bedreiging dan als een kans, zo blijkt uit een recent artikel van twee directieleden van de Europese Centrale Bank (ook al vertolken zij strikt genomen niet het officiële standpunt van de ECB)2, die de bitcoin bestempelen als een speculatieve zeepbel waartegen de bevolking beschermd moet worden.
Zal de legitimatie van de bitcoin – en de tweede ambtstermijn van Donald Trump – resulteren in een nieuwe wereldramp of in een vrijere financiële wereld? Ze luidt in elk geval een trumpiaansere, Amerikaansere wereld in, waarin ook staatloze munten een afspiegeling worden van de onderlinge concurrentie die staten sinds jaar en dag voeren.
De meningen in dit stuk zijn persoonlijke standpunten van de beheerder. LFDE kan er niet voor aansprakelijk worden gesteld.
1 Op 6 december 2024.
2ETF approval for bitcoin, the naked emperor’s new clothes, https://www.ecb.europa.eu/press/blog/date/2024/html/ecb.blog20240222~0929f86e23.en.html
