Clément Inbona, Fund Manager, La Financière de l’Échiquier.
Het begrip ‘Overton-venster’ verwijst naar het spectrum van ideeën en opvattingen die op een bepaald punt in de tijd min of meer aanvaardbaar zijn voor de publieke opinie in een samenleving. Het is een dynamisch gegeven en wordt met name verbreed door bewust extreme ideeën te promoten. In vergelijking daarmee zal de publieke opinie vervolgens sneller geneigd zijn om ideeën te accepteren die tot dan onaanvaardbaar werden geacht.
In de Verenigde Staten heeft Donald Trump sinds zijn aantreden dat venster aanzienlijk vergroot, niet alleen in maatschappelijk en politiek opzicht, maar ook economisch. Dat verklaart wellicht minstens ten dele waarom Amerikaanse aandelen tussen zijn eedaflegging op 20 januari en 27 februari zijn achtergebleven bij de rest van de wereld. Het rendement van de S&P 500 lag over die periode 8% lager dan dat van een wereldindex zonder de Verenigde Staten.
Door de ene opzienbarende verklaring na de andere te doen over het handelsbeleid, deregulering, de geopolitiek of de besparingen op de overheidsuitgaven onder leiding van Elon Musk, heeft Donald Trump ondernemers, consumenten en de financiële markten in een permanente shocktoestand gestort. Zijn onvoorspelbaarheid en vermogen om ‘quick and dirty’ beslissingen te nemen, beginnen zich te vertalen in een afkalvend consumenten- en ondernemersvertrouwen. Ook op de markten is de onzekerheid tastbaar: de ‘angstindex’ – de VIX – zit in de lift. Sinds begin dit jaar staan bovendien de steraandelen van de voorbije twee jaar – de ‘MAG 7’ – onder druk, ook al konden ze sterke resultaten over het vierde kwartaal van 2024 voorleggen. Zes van de zeven noteerden op 27 februari lager of zelfs flink lager dan op 1 januari, terwijl de S&P 500 vrijwel pas op de plaats maakte. Spreken we binnenkort over de ‘LAG 7’?
Een van de zichtbaarste symptomen van de verbreding van het Overton-venster is dat er op Wall Street de afgelopen dagen meer en meer verhalen circuleerden over een mogelijk Mar-a-Lago-akkoord, geïnspireerd op het Plaza-akkoord uit 1985. Dat vooralsnog hypothetische plan zou niet alleen tot doel hebben de dollar te verzwakken om het concurrentievermogen van de VS te herstellen, maar vooral om de Amerikaanse staatsschuld te verlichten. In de wildste scenario’s doemt zelfs een deal op waarbij de bestaande schuldeisers hun obligaties zouden inruilen voor uitgiften met een looptijd van 100 jaar zonder coupon tot aan de eindvervaldag een eeuw later. Dat zou aardig in de buurt komen van een soort hold-up op buitenlandse beleggers.
Te oordelen naar zijn eerste ambtstermijn lijkt ‘Make America Great Again’ voor Trump ook te betekenen dat de beurzen het goed moeten doen. Laten we ervan uitgaan dat die barometer een rem blijft zetten op sommige van zijn excessen, anders dreigen het vier lange jaren te worden voor beleggers met posities in Amerikaanse activa.
