Pierre Pincemaille, Algemeen Secretaris van Gestion DNCA Investments.
De Zuid-Europese landen, de beruchte PIGS (Portugal, Italië, Griekenland, Spanje) die meer dan tien jaar geleden synoniem waren met een crisis in de eurozone, zijn nu de economische locomotieven van de regio. Het is in deze ongeziene context dat het thema van een grensoverschrijdende bankenconsolidatie weer terug is, 16 jaar na de overname van Fortis door BNP, die de oprichting van de grootste bank in de zone mogelijk maakte. Nu is het de beurt aan een bank uit een perifeer land (het Italiaanse Unicredit) om de tweede bank van Duitsland (Commerzbank) aan te pakken!
De eerste toonde zich opportunistisch en profiteerde van een belegging van de Duitse staat om ten belope van 4,5% in te stappen in het kapitaal van Commerzbank. Vervolgens ondernam ze rechtstreeks actie op de markt om haar participatie te vergroten. Voeg daar nog het gebruik van opties aan toe en Unicredit is nu voor 21% aandeelhouder. Door deze gedurfde intrede in het kapitaal van zijn concurrent heeft Andrea Orsel, algemeen directeur van de Italiaanse bank, zich niets ontzegd en vooral niet de volledige controle (“alle scenario’s zijn mogelijk”).
De argumenten voor een dergelijke operatie zijn logisch: de consolidatie van de Duitse markt versnellen, die zeer gefragmenteerd blijft, en synergieën genereren met de eigen lokale dochteronderneming (HypoVereinsBank). Maar er zijn grote obstakels: de politieke oppositie in Duitsland (de komende regering zal waarschijnlijk dezelfde houding aannemen als Olaf Scholz), het ontbreken van een volledige Europese bankenunie, en de mogelijke kapitaalopslag als gevolg van de omvang van de balans.
Er is veel discussie onder waarnemers over de vraag of de regering deze operatie effectief kan blokkeren, en op welke basis. In afwachting hiervan heeft ze haar verkoopprogramma opgeschort, met een resterende participatie van 12%. De Italiaanse reactie op de Duitse politieke vijandigheid liet niet op zich wachten: “De Europese politiek moet de markten laten beslissen over de toekomst van UniCredit-Commerzbank”, verklaarde voormalig premier Enrico Letta.
De ECB zal, samen met de Duitse toezichthouder (BaFin), logischerwijs als scheidsrechter optreden in de krachtmeting tussen de twee bankinstellingen. Terwijl het onderzoek loopt, heeft de voorzitter van de ECB al onomwonden haar mening gegeven tijdens een hoorzitting in het Europees Parlement: “Grensoverschrijdende fusies van banken die qua omvang, diepte en gamma kunnen concurreren met andere instellingen in de wereld, waaronder de Amerikaanse en Chinese banken, zijn volgens mij wenselijk”. Dit zijn argumenten die de wind in de zeilen hebben op het moment dat Elon Musk, hoofd van zijn Department of Government Efficiency, zich waarschijnlijk gaat toeleggen op de regulering van de Amerikaanse banken.
De kwartaalpublicaties van beide instellingen gaven aanleiding tot een wapenstilstand via mededelingen. De topman van Unicredit meent dat de entiteit die zal voortvloeien uit de toenadering “efficiënter zou kunnen concurreren op haar interne markt en daarbuiten”. Als tegengewicht pleit Bettina Orlopp, de kersverse algemeen directeur van Commerzbank, voor een status quo, met interne initiatieven die “steeds meer hun vruchten afwerpen”. Als realist bereidt Andréa Orsel zich voor op een slijtageslag: hij kondigde aan dat er “binnen een jaar” een beslissing zou worden genomen over het al dan niet lanceren van een overnamebod.
In afwachting van deze deadline blijft Andrea Orsel niet bij de pakken neerzitten: hij heeft beslist om een overnamebod uit te brengen op zijn Italiaanse concurrent Banco Populare di Milano! Een drastische strategiewijziging of carambolebiljart om de politieke druk en de beurskoers van zijn prooi te doen dalen? De tijd zal het leren …
