Pierre Pincemaille, Algemeen Secretaris van Gestion DNCA Investments.
Tariff man is back! De Amerikaanse president heeft ongetwijfeld zijn bijnaam verdiend. Sinds zijn aantreden doet hij namelijk allerlei aankondigingen, ook al moet hij sommige beslissingen vervolgens uitstellen. Deze hubris roept veel vragen op van macro-economische aard (mix inflatie/groei) en micro-economische aard (effect op de toeleveringsketens en de omzet). Maar we moeten ons vooral vragen stellen bij het endgame van deze strategie die, en dat is de enige zekerheid, de economische angst drastisch doet toenemen.
Met het risico een open deur in te trappen moeten we eraan herinneren dat wat door The Wall Street Journal werd bestempeld als “de domste handelsoorlog uit de geschiedenis” geen nulsomspel is, maar een exogene schok voor het handelsvolume en uiteindelijk voor het wereldwijde bbp. Beleggers zijn zich daar terdege van bewust en denken dat dit momenteel het belangrijkste risico is dat weegt op de markten, zo blijkt uit de laatste peiling van Bank of America.
Als we in het meerlandenmodel van het Peterson Institute* de recente aankondigingen van Donald Trump met betrekking tot Canada, Mexico en China opnemen, zouden de economieën van de eerste twee uiteraard sterk worden getroffen (tussen 1 en 2 bbp-punten), maar in theorie zouden de Verenigde Staten zwaarder worden afgestraft dan hun grote Aziatische rivaal. Een mooi voorbeeld van een verlies-verliessituatie, ver van de campagnebelofte om de belastingen te vervangen door inkomsten in de kassa’s van de External Revenue Service**…
Trump lijkt douanerechten te beschouwen als een gereedschapskist die zijn geopolitieke doelstellingen dient. Uitgaande van deze hypothese en door te proberen de ruis weg te filteren (25% douanerechten op alle invoer van staal en aluminium, invoering van wederzijdse douanerechten…), kunnen we een tweeledige strategie ontdekken: een strategische confrontatie met China en een tactische houding tegenover de andere ‘handelspartners’, waaronder Europa.
Europa, dat de ‘slechterik’ is vanwege de btw (en jammer als het geen belasting is die specifiek gericht is op de Verenigde Staten), lijkt bovenaan de lijst te staan van de gebieden die moeten worden belast. Ter herinnering, het vertegenwoordigt een kwart van de Amerikaanse import en verkoopt vooral auto’s en farmaceutische producten. In dit specifieke geval lijken douanerechten een transactioneel instrument te zijn, wellicht geïnspireerd op het boek van Trump uit 1987, en met de profetische titel: ‘The art of the deal’.
Het is immers niet meer dan logisch om, na de herlancering van de projecten voor het vloeibaar maken van gas in de Golf van Amerika (dixit Google), Europa te beschouwen als de natuurlijke afzetmarkt voor deze lng-stroom. Hetzelfde geldt voor bewapening, op een moment dat de Amerikaanse minister van Defensie de Europeanen oproept tot een uitgavendoelstelling van 5% van het bbp.
Hoewel Trump ‘uitstekende’ relaties onderhoudt met zijn Chinese tegenhanger, blijft het Middenrijk in de eerste plaats het land met het grootste handelsoverschot als het gaat om goederen. En in de AI-race tussen de twee grootmachten zouden de toegangsvoorwaarden voor halfgeleiders nog beperkt moeten worden, vooral na de DeepSeek-episode. Maar omdat niets ooit eenvoudig is, heeft China ook argumenten om tot een compromis te komen: het heeft een voorraad van $1000 miljard aan Amerikaanse staatsobligaties en domineert de winning en productie van zeldzame aardmetalen.
Tijdens de conference call over de kwartaalresultaten van TotalEnergies zei CEO Patrick Pouyanné over het tarievenrisico: “observeren, niet overreageren en wachten op meer antwoorden in de komende 6 maanden”. Het pragmatisme van deze doorgewinterde captain of industry is hier wel duidelijk, maar door onzekerheid mag dit afwachtende beleid niet worden omgezet in een wijdverbreide immobiliteit. Want daar gaat het om: de moeilijkheid om de handelingen van de bewoner van het Witte Huis in te schatten kan beleggingen en dus de potentiële groei belemmeren.
Tot slot zal het gedrag van de Fed zoals gewoonlijk bepalend zijn voor de evolutie van de markten. Het one-off-effect van douanebarrières op de prijzen zou de Amerikaanse centrale bank er niet toe mogen aanzetten om haar huidige houding te herzien. Een mogelijke zwakte van de arbeidsmarkt daarentegen zal haar ertoe aanzetten om de financiële voorwaarden te versoepelen. Deze reactiefunctie zou de facto ten goede moeten komen aan de inflatiegeïndexeerde schatkistobligaties op 10 jaar (TIPS).
Het valt dus te hopen dat de Amerikaanse consument in deze nieuwe situatie als ‘wake-up’ fungeert. Die maakt zich steeds meer zorgen over de impact van de tarieven op de inflatie, zoals blijkt uit de laatste enquête van de University of Michigan, die wijst op een sterke stijging van de inflatieverwachtingen op korte termijn. Laten we niet vergeten dat deze ontevredenheid over de inflatie een beslissende factor was in de overwinning van de republikeinse kandidaat…
* Peterson Institute: private en onafhankelijke think tank die zich bezighoudt met internationale economische problemen.
** External Revenue Service: een nieuw Amerikaans agentschap in oprichting dat tot taak zal hebben om de douanerechten te innen.
