Editorial van de maand door Olivier de Berranger, CEO, La Financière de l’Échiquier.
Om de 30-jarige oorlog te financieren, werden Richelieu en Mazarin gedwongen om een streng beleid van belastingverhogingen te voeren. Na een verdubbeling tussen de Slag bij Marignano en het einde van de 16e eeuw, vervijfvoudigden de uitgaven van het koninkrijk nadien nog eens tussen 1600 en 1650. Bovendien wakkerde een reeks hervormingen en nieuwe regels, om de koninklijke macht te consolideren, de concurrentie binnen de beroepen en andere ambten aan, wat leidde tot misverstanden en beroepsdegradaties.
De geschiedenis herhaalt zich nooit, maar de recente uitspraken van Franse werkgevers tegen de fiscale instabiliteit in Frankrijk en de obsessie van Europa met regelgeving zijn ongekend. Guillaume Faury, hoofd van Airbus en voorzitter van GIFAS1, zei onlangs over de lucht- en ruimtevaartindustrie dat deze niet “belemmerd, belast en verhinderd moet worden2”, waarbij het persbericht van de groep opriep tot “het loslaten van de wurggreep van de regelgeving”.
Het Draghi-rapport riep het Europese bestuur op om iets te doen aan de duizelingwekkende achteruitgang van Europa in de afgelopen 15 jaar en de dringende noodzaak om het concurrentievermogen te stimuleren. De hoorzitting van Florent Menegaux, CEO van Michelin, in de Senaat was een meesterlijke les en klaagzang over de concurrentievervalsing die op dit ogenblik plaatsvindt.
Frankrijk is goed voor 9% van de omzet van Michelin, maar 16% van het personeelsbestand en de wereldwijde belastingdruk. Michelin mag bijvoorbeeld geen landbouwbanden exporteren naar India, wat in strijd is met de WTO-regels, ook al hebben de Indiërs net een aandeel van 10% van de Franse markt veroverd, omdat noch Frankrijk noch de Europese Unie de Indiase import van deze banden verbiedt. Michelin is aanwezig in elk land in Europa. Een Europese richtlijn met landspecifieke versies vertegenwoordigt 27 versies van dezelfde regelgeving met nationale bijzonderheden. Menegaux voegt hieraan toe “en met de lokale regelgevingen die er nog bovenop komen, is het een administratieve nachtmerrie”.
En daar bovenop zijn er de productiekosten. Als Michelin in 2019 in Azië produceerde op een kostenbasis van 100, zijn deze kosten 5 jaar later, inclusief grondstoffen, energie en salarissen, min of meer stabiel gebleven dankzij onze productiviteitsinspanningen. In Europa bedroeg de kostenbasis in 2019 134, hoger maar nog beheersbaar. Nu is die echter gestegen tot 191. Deze bijna-verdubbeling is met name te wijten aan de explosie van de energiekosten na de oorlog in Oekraïne en het prijszettingsproces in Europa.
Michelin houdt, net als alle Europese bedrijven, van concurrentie en van het zich meten met de wereldtop. Maar om de competitie eerlijk te laten verlopen, kun je niet voetballen met een team van 11 spelers en verwachten dat het andere team “22 spelers heeft en de bal met de hand oppakt”.
Voor Peter Leibinger, hoofd van de Duitse industrie, zijn de vooruitzichten niet alleen somber, maar ook uiterst onzeker door de verandering in de Amerikaanse regering.
De markten hebben deze overmatige regelgeving in Europa, die de winstgevendheid van bedrijven in de weg staat, al ingeprijsd. Elke verandering zou zeer gunstig zijn voor de Europese aandelen, die in dollars sinds 1 januari 2008 met meer dan 90% zijn gestegen, terwijl de Amerikaanse markten met 477%3 zijn gegroeid. Elke verlichting van de regeldruk en de daadwerkelijke invoering van een verregaande vereenvoudig zou de horizon opklaren.
Intussen is op zondag 2 februari de RIA – de Europese verordening inzake artificiële intelligentie – van kracht geworden, die een aanvulling vormt op de vereisten van de DORA4, die sinds 17 januari van kracht is en meer specifiek op financiële diensten, terwijl er momenteel een besluit wordt genomen over de toekomst van CS3D5 en CSRD6.
1 Franse lucht- en ruimtevaartgroep
2 https://www.youtube.com/watch?v=mWclEvmePog
3 Stoxx Europe 600 in USD / S&P 500
4 Digital Operational Resilience Act (Regelgeving betreffende digitale operationele weerbaarheid)
5 Corporate Sustainability Due Diligence Directive, 2024 (Richtlijn inzake passende zorgvuldigheid in het bedrijfsleven op het gebied van duurzaamheid, 2024)
6 Corporate Sustainability Reporting Directive (Richtlijn met betrekking tot duurzaamheidsrapportering door ondernemingen)
