Thomas Planell, Beheerder – Analist DNCA Investments
Sinds de jaren 1980 schreeuwt ze uiterst links de oren van het hoofd. Ze werd pas in enkele jaren geleden opgenomen in de Dikke van Dale. 2008 heeft haar niet klein gekregen. De ‘financialisering’ van de economie gaat op volle snelheid door.
Na de subprime kredieten komen de nieuwigheden van de crowdfunding, tokenisatie van allerhande reële (kunst, vastgoed) of virtuele (NFT) activa, de introductie van persoonlijkheden op sterbeurzen … De bitcoin is sinds het najaar verdubbeld in waarde, rondt de kaap van $ 50.000 en trekt de capitalisatie van cryptomunten naar 2.000 miljard dollar. Die van de wereldwijde aandelenmarkten (113 biljoen dollar voor de index Bloomberg World Exchange Market Capitalization), die 7% onder het hoogste niveau van 2021 ligt, heeft de 27% renteverhogingen die in 2022 door de 10 grootste centrale banken van de planeet zijn opgebouwd, vrijwel uitgewist. De Nasdaq stijgt op één jaar tijd met 70%. De Nikkei 225, die op een hoogste peil in 34 jaar tijd staat, draait de bladzijde om van het uiteenspatten van de Japanse bubbel en van drie decennia van deflatie. De CAC40 blijft zich op onbekend terrein wagen. De Italiaanse beurs stijgt verder naar niveaus die sinds 2008 niet meer werden waargenomen.
De wereldeconomie is gefinancialiseerd maar de waardering van de activa wordt losgekoppeld van de economische situatie: Japan, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk bevinden zich in een technische recessie. De grondstoffenmarkten (industriële metalen, gas), die nuchterder zijn en minder bezwaard zijn met emoties die de dromen en verwachtingen van winsten opwekken, vertellen een verhaal dat iets dichter bij de werkelijkheid aanleunt.
De beursrally heeft als een viertaktmotor gewerkt. De omslag met betrekking tot de liquiditeit van de FED in een reactie op de val van SVB en het vermogen van de bedrijven om hun marges in stand te houden dankzij hun pricing power zijn de zuurstof en de brandstof van de inlaatfase geweest. De vonken van de verwachtingen van daling van de rentevoeten hebben het geheel doen ontbranden. AI heeft zijn werk gedaan als turbocompressor voor de prestaties.
Het probleem voor de FED is dat de inflatie van de traditionele en alternatieve financiële activa opnieuw de overmatige geldhoeveelheid heeft gecreëerd die de centrale bank van plan was af te bouwen. Iets wat niet heeft geholpen om de oververhitting te bestrijden en wat Jerome Powell ertoe zou kunnen aanzetten zich af te vragen of de missie wel degelijk voltooid is … Vooral omdat de overwinning op de inflatie geen voldongen feit is. In januari zijn de consumptie- en productieprijzen sterker gestegen dan verwacht. En de openbare overheden helpen niet.
De Verenigde Staten, anders de speerpunt van de vrijhandel, zijn, na het meerdere keren uithollen van de begrotingstekorten, de voorvechters van het protectionisme geworden. Eerst met Trumps ‘America’s First’ en daarna met Bidens zeer inflatoire ‘Inflation reduction Act’. Europa volgt met zijn kenmerkende ‘green touch’ het voorbeeld met de koolstoftaks aan de grenzen. De eerste Europese paracetamolfabriek zal in 2025 haar deuren openen. Goed nieuws voor de andersglobalisten, maar slecht voor hun portemonnee: het zal 30 tot 40% duurder zijn om de meest gebruikte pijnstiller te produceren!
Na de crisis van 2008 heeft de financiële religie zich tot de god van de kapitalistische ‘lichtheid’ gewend. In een tijdperk van weinig inflatie en bescheiden groei gebeurde de stijging van de rendementen van de belegde kapitalen (resultaat van de rotatie van activa en van operationele winstgevendheid) via de daling van de aangewende kapitalen (onderaanneming naar Azië) en de variabilisering van de kosten. De financiële directies zijn activabeheerders geworden die de productiefactoren van de bedrijven arbitreren in functie van het concurrentievermogen-de kostprijs op geografisch vlak. We laten deze periode achter ons. General Electric is hier het schoolvoorbeeld van. Decennialang was de groep op Amerikaanse bodem kampioen in de verkoop van producten die ze goedkoper produceerde in het buitenland. ‘GE’ herinvesteert momenteel in haar geboortegrond door fabrieken en banen te creëren daar waar Thomas Edison de onderneming heeft opgericht.
De mondialisering is waarschijnlijk niet zo goed uitgedraaid als Alain Minc had gedacht. Maar de deglobalisering zou niet veel beter mogen zijn …
Ze is inflatoir en verbreekt de kapitalistische, commerciële, fiscale en technologische banden tussen de grote mogendheden. Ze snijdt in de economische onderlinge afhankelijkheden die essentiële garanties zijn voor de vrede. Met de klimaatverandering zien we in de wereldwijde logistieke keten reeds het effect van de heropflakkering van gewapende conflicten. De vrachtprijs schiet omhoog, olie kost € 80. De prijzen van landbouwproducten waarop El Nino een impact heeft, zoals cacao, laaien op.
We kunnen de economische revolutie toeschrijven aan artificiële intelligentie. Als we de CEO van Nvidia mogen geloven, gaat onze volledige informatica-infrastructuur herbekeken moeten worden om haar aan te passen aan de benodigde rekenkracht. Het is een cyclus van investeringen en groei die misschien het equivalent is van die van een naoorlogse wederopbouw. Maar dit mag de meeste enthousiaste investeerders er niet van weerhouden zich voor te bereiden op minder aanlokkelijke scenario’s … waaronder dat van een sluwere dan voorziene inflatie van de consumptie- en productieprijzen en van een stijging van de financiële activa die de door de markten verwachte dalingen van de rentevoeten zouden kunnen afdoen als een monetaire beleidsfout. Over het algemeen worden er bubbels gevormd wanneer de beleidsmaatregelen te soepel zijn … Vandaag zou de FED haar rentevoeten kunnen verlagen op een moment waarop er een in vorming zou kunnen zijn. Zou Jerome Powell zich zorgen kunnen beginnen te maken over de prestaties van financiële activa?
