In de afgelopen negen cycli van monetaire versoepeling heeft de Federal Reserve (Fed) acht keer het voortouw genomen. Dit is ook waar de geldmarkt op anticipeert. Ze voorspelt immers dat de Fed de rente voor het eerst zal verlagen op 20 maart, terwijl de ECB zou kunnen wachten tot 11 april. Verwacht wordt dat de twee centrale banken de rente dit jaar met bijna hetzelfde bedrag zullen verlagen, met ongeveer 150-160 basispunten.
Inflatiedoelstelling ECB binnen bereik
Wat als het deze keer de Europese Centrale Bank (ECB) was die de lead nam? Er zijn veel argumenten voor dit scenario. Het desinflatieproces gaat onverminderd door. De inflatiedoelstelling van 2% is nu haalbaar op de middellange termijn. Volgens de laatste projecties van de ECB zou de consumentenprijsindex in 2025 2,1% bedragen en in 2026 1,9%. Meer gedetailleerde inflatiemetingen wijzen ook in die richting. De PCCI-index (Persistent and Common Component of Inflation) exclusief voedsel en energie, de favoriete indicator van de centrale bank voor het meten van de inflatiedruk in de eurozone, daalde in november tot onder de 2%. Dit is heel bemoedigend. Tot slot is er alle reden om aan te nemen dat de prijs-winstspiraal, die de prijsstijging gedurende een deel van 2023 voedde, niet langer een probleem is. De strijd tegen inflatie is nog niet helemaal gestreden. Maar alles wijst erop dat het ergste nu achter de rug is.
Groei heeft dringend steun nodig
Tegelijkertijd vertoont de groei zorgwekkende tekenen van vertraging, wat pleit voor een snelle renteverlaging. De groei in de eurozone zou in 2024 onder het potentieel liggen. Duitsland, dat na de oorlog in Oekraïne voor een moeilijke ommezwaai in zijn economisch model staat, zal over het hele jaar waarschijnlijk in een recessie terechtkomen. De Duitse industriële productie bevindt zich in een vrije val en ligt 14% onder de langetermijntrend. In Frankrijk zal de situatie niet veel beter zijn. Wij voorspellen een groei van 0,8% in 2024 – ver verwijderd van de officiële doelstelling van de regering van 1,4%, die onhaalbaar lijkt. De vraag neemt snel af nu huishoudens steeds banger worden voor de toekomst. De verslechtering van de werkgelegenheidsvooruitzichten in de laatste opiniepeilingen van bedrijfsleiders belooft niet veel goeds.
Economische logica zou suggereren dat de ECB de rente zou moeten verlagen vóór de Fed in het vroege voorjaar. Maar dit is niet gegarandeerd. In het verleden heeft de ECB vaak traag gereageerd. Dit was het geval in de strijd tegen de hoge inflatie. Kostbare maanden zijn verspild aan getreuzel over de precieze aard van de inflatiedynamiek. Helaas kan dit ook het geval zijn nu de vraag is gerezen om de groei te ondersteunen en de monetaire voorwaarden te versoepelen. Loopt de ECB nog steeds een stap achter?