Enguerrand Artaz, Fund Manager, La Financière de l’Echiquier.
Op de Amerikaanse arbeidsmarkt, die lange tijd een historische krapte vertoonde, voltrekt zich sinds enkele maanden een duidelijke ommekeer. De werkgelegenheid gaat opmerkelijk snel achteruit, zeker in bepaalde categorieën. Met name onder de jongere beroepsbevolking – 20 tot 34 jaar – heeft de werkloosheid in oktober voor het eerst in anderhalf jaar de grens van 5% bereikt. Het aantal werklozen is in die categorie in zes maanden tijd met bijna 20% de hoogte in geschoten, terwijl de toename bij werknemers in de categorie van 20 jaar tot de pensioenleeftijd beperkt bleef tot iets meer dan 10%. De cijfers van november – weliswaar vertekend doordat stakende werknemers in de autosector het werk hervatten – waren wat beter, maar toch moet dat cijfer tot nadenken stemmen.
Enerzijds omdat een sterkere toename van de werkloosheid onder jongere werknemers dan in de rest van de beroepsbevolking doorgaans een betrouwbare voorlopende indicator van een recessie is. Anderzijds omdat die categorie van de Amerikaanse bevolking ook in andere macro-economische cijfers in negatieve zin opvalt. Dat is bijvoorbeeld het geval in de aflossing van consumptiekredieten, met name kredietkaarten en autoleningen. In die twee segmenten zijn de betalingsachterstanden in de categorie ‘ernstig’ (meer dan 90 dagen) de afgelopen kwartalen het sterkst toegenomen bij 18 tot 29-jarigen en vooral bij 30 tot 39-jarigen. Die is vandaag aanzienlijk hoger dan vóór de coronacrisis. Deze leeftijdscategorie is niet het leeuwendeel van die kredieten aangegaan, maar ondervindt wel de meeste moeilijkheden om schulden terug te betalen waarop de rente de laatste maanden is geëxplodeerd, tot meer dan 20% voor kredietkaarten. Dat komt doordat de werkgelegenheid voor hen sneller afkalft, zij minder spaarreserves hebben en … het moratorium op de terugbetaling van studentenleningen is afgelopen.
18 tot 39-jarigen torsen namelijk 53% van alle studieschulden, de 30 tot 39-jarigen alleen al zelfs 33%. Dat alle studentenleningen sinds oktober weer moeten worden terugbetaald, treft dus hoofdzakelijk de jonge werkenden, terwijl zij al meer moeite hebben dan de rest van de bevolking om hun consumptiekredieten tijdig af te lossen en de arbeidsmarkt sneller dan gemiddeld zien verslechteren. Dat heeft verstrekkende gevolgen. Jonge werkenden tekenen niet alleen voor een flink stuk van de uitgaven aan duurzame consumptiegoederen, onder meer dankzij een hogere marginale consumptiequote1, maar leveren ook een aanzienlijke bijdrage aan de investeringen, in het bijzonder op de huizenmarkt. Deze leeftijdscategorie vormt met andere woorden een cruciale bron van economische groei, zeker in de Verenigde Staten, waar de consumentenbestedingen goed zijn voor 70% van het bbp. Wie wil inschatten hoe het de Amerikaanse economie de komende kwartalen zal vergaan, doet er dus goed aan nauwlettend te kijken naar de druk die jonge werkenden vandaag zowel op de arbeidsmarkt als in de rentelasten ondervinden.
1 De marginale consumptiequote is het deel van extra inkomen dat wordt besteed aan bijkomende consumptie.
