De mensheid is zich misschien meer dan ooit bewust van haar klimaatafhankelijkheid. Eerst en vooral een wetenschappelijk bewustzijn, aangevuld met een empirisch bewustzijn, een universele perceptie, die zich verspreidt naar de hele soort, van het gevaar van de stijging van de temperaturen en van de onvoorspelbaarheid en de wreedheid van de meteorologische verschijnselen.
Een historisch bewustzijn ook met, naarmate het onderzoek vordert, de opgraving van bewijzen van de klimatologische oorzakelijkheid van de val van oude beschavingen …Daartoe behoren sinds kort ook de Hittieten, zoals blijkt uit een analyse van de jaarringen van bomen in Anatolië, die onlangs in het tijdschrift Nature werd gepubliceerd.
Het is moeilijk te zeggen of de driejarige droogte (tussen 1198 en 1196 v.Chr.) die in deze studie naar voren kwam, op zich volstond om de burgers van Hattusa tot een exodus te dwingen en een van de grootste beschavingen van de regio te veroordelen. Maar de hypothese van een droogteperiode van 200 tot 300 jaar die tussen het einde van de bronstijd en het begin van de ijzertijd een daling van 40% van de neerslag veroorzaakte, krijgt stilaan vorm.
Het watervaleffect van een dergelijke klimaatverandering (ballingschappen en migratiestromen, maatschappelijke omwentelingen, geopolitieke spanningen en dalende oogsten) doet denken aan wat ons vandaag bedreigt. Na drie jaar afwezigheid zou de terugkeer van El Niño nog erger kunnen worden door de debietvertraging van de Golfstroom, die steeds minder zijn rol van oceaanthermostaat lijkt te spelen. Deze verhittende combinatie zou de temperaturen boven de recordniveaus van vorig jaar kunnen stuwen.
De beleggers richten zich (momenteel) op een meer virtuele thermodynamica en hebben moeite om de thermostaat op de hoogste stand van de ‘risk-on’-positie te houden. Het haussemomentum van de aandelenmarkten vertraagt met de opvering van de rentevoeten, naarmate de verhouding groei – inflatie – waardering moeilijker wordt.
Tegenover een inflatie die minder vertraagt dan verwacht en dus hogere rentevoeten in de hand werkt, heeft de rechtvaardiging van de buitensporig lage risicopremie van de aandelenmarkten alles te maken met de groei van de winsten en bij uitbreiding van de economie.
De enquête van de Purchasing Managers (PMI) houdt de vinger aan de pols van de aankoopfuncties van de bedrijven, het gevoel bij mensen die voorraden aanvullen en bestellingen plaatsen bij de leveranciers om zo omzetgroei te creëren, en is een belangrijke voorlopende indicator van het ondernemingsklimaat en de bbp-groei.
Dit cijfer, dat voor de vierde keer op rij steeg, kwam in januari echter ruim boven de verwachtingen en de fatale drempel van 50 punten uit.
Vooral de activiteit in de dienstensector toont zich veerkrachtig. Ze lijkt aan te geven dat het vertrouwensherstel van de gezinnen aan het begin van dit jaar de op consumptie gerichte bedrijven ten goede komt.
De industriële activiteit daarentegen hinkt achterop, ondanks de heropening van China.
Van een verslechtering is echter geen sprake: de verhouding van het aantal bestellingen uit voorraad blijft stabiel.
Beleggers zullen zich echter moeten afvragen of het scenario van een herstel van de economische activiteit volledig verenigbaar is met het scenario van een afnemende inflatie zoals die door de markten wordt ingeschat. Kunnen we de inflatie werkelijk verslaan als de activiteit standhoudt of al opnieuw aantrekt?
Het evenwicht is des te moeilijker wetende dat de kerninflatie in de eurozone hoger blijft dan verwacht. Deze kerninflatie weerspiegelt de goede prestatie van de PMI Services en toont aan dat de opwaartse prijsdruk hardnekkig is, ondanks de sterker dan verwachte daling (-0,4%) van de Duitse groei in het vierde kwartaal en het restrictievere monetaire beleid van de ECB.
In de huidige context, nu al hopen op een opleving van de economie en de winsten zonder de negatieve invloed van de inflatie en de hogere rentevoeten, heeft iets van vette vis willen zonder er de prijs voor te betalen. Met de hoop op een reeds bevestigd economisch dieptepunt en op een inflatiepiek die definitief achter ons ligt, laten de markten zich nu minder ruimte voor onaangename verrassingen … Terwijl verwacht wordt dat er in 2023 heel wat economische, geopolitieke en helaas ook klimatologische wendingen op ons afkomen …
