Onze verwachting was dat de de-dollarisatie langzaam vooruitgang zou blijven boeken. De ideologische verschuiving onder een mogelijke tweede Trump-regering zou dit proces echter kunnen versnellen. Dit zegt Mali Chivakul, Emerging Markets Economist bij J. Safra Sarasin.
In het afgelopen decennium hebben de BRICS-landen de basis gelegd voor de-dollarisatie, maar met beperkt succes. De BRICS-valuta’s voldoen lang niet aan alle criteria voor een reservemunt, waaronder stabiliteit, liquiditeit, marktdiepte en naleving van de rechtsstaat. Bovendien staan niet alle leden volledig achter de de-dollariseringsagenda van Rusland en China.
Indiase functionarissen hebben bijvoorbeeld publiekelijk verklaard dat hun land niet actief streeft naar de-dollarisering. India’s belangrijkste motivatie om deel te nemen aan een alternatief systeem is het onderhouden van handelsrelaties met landen die moeite hebben om in Amerikaanse dollars te handelen. Zelfs als BRICS-leden niet actief streven naar de-dollarisering, zullen mogelijke nieuwe Amerikaanse valutapolitiek hen er waarschijnlijk toe aanzetten hun posities te heroverwegen.
Stephen Miran, voorzitter van de Amerikaanse Raad van Economische Adviseurs, heeft betoogd dat de dominante rol van de dollar in de wereld de vraag naar en de waarde van de dollar vergroot. Dit leidt echter tot een verminderde exportcompetitiviteit, aanhoudende handelstekorten en de uitholling van de Amerikaanse verwerkende industrie. Tegelijkertijd biedt de dominante positie van de dollar voordelen en invloed op het beleid, zoals lagere rentetarieven en de mogelijkheid om financiële sancties op te leggen.
Hoewel de Amerikaanse beleidsmakers de status van de dollar als wereldreservemunt willen behouden, willen ze ook de bijbehorende “lasten” delen. Dit zou kunnen betekenen dat er tarieven worden opgelegd aan handelspartners of dat er maatregelen worden ingevoerd zoals een gebruikersvergoeding of een swap naar niet-rentedragende of laag-rentedragende eeuwobligaties voor buitenlandse schatkistbezitters. Amerikaanse bondgenoten zouden waarschijnlijk profiteren van de veiligheidsparaplu en de verminderde lasten.
Deze mogelijke nieuwe houding zou verschillende gevolgen kunnen hebben. Hogere tarieven zouden de vraag naar de dollar kunnen verminderen als landen als China hun handel met andere opkomende economieën uitbreiden en transacties afwikkelen in renminbi of lokale valuta. Een gebruikersvergoeding of eeuwobligaties zouden het aanhouden van Amerikaanse dollaractiva minder aantrekkelijk kunnen maken, waardoor de dollar mogelijk verzwakt. Bovendien zou een nadruk op Amerikaanse financiële extraterritorialiteit meer landen kunnen aanmoedigen om alternatieve betalingssystemen te verkennen. Het nieuwe BRICS Pay-systeem, dat afgelopen oktober werd geïntroduceerd, zou in deze context nuttig kunnen zijn.
Hoewel de dominantie van de Amerikaanse dollar stevig verankerd blijft, zou het tempo van de-dollarisering kunnen versnellen. Goud zal naar verwachting het meest profiteren van deze trend. Bovendien zou de euro, met het nieuwe fiscale expansieplan van Europa, een andere levensvatbare optie kunnen worden voor BRICS-landen om liquiditeit aan te houden in een steeds meer multipolaire wereld.
