Ten rade gaan bij vergeten André Kostolany biedt houvast
De voorbije handelsweken daverden de aandelenmarkten op hun grondvesten en kregen veel ETF-beleggers, zogenaamde hangmatbeleggers, voor het eerst te maken met fors dalende koersen, weergaloze herstelbewegingen zoals op woensdagavond 9 april en dus een bijna nooit geziene volatiliteit. Dergelijke koersbewegingen werden voor het laatst waargenomen toen de pandemie uitbrak in maart 2020. De voorbije maanden en jaren waren veel beleggers in slaap gewiegd: ze gingen ervan uit dat de markten altijd in stijgende lijn zouden evolueren. Maar dergelijke koersinzinkingen en -bewegingen zijn nu eenmaal inherent zijn aan de aandelenmarkten. Nu zal het er uiteindelijk op aankomen het hoofd koel te houden, hoe grillig en onvoorspelbaar de huidige Amerikaanse machthebbers ook acteren, en vooral niet te stoppen met beleggen en zelfs geleidelijk aan bij te kopen.
Marktdalingen zijn reëel en gebeuren snel
Heel wat ETF-beleggers zullen vandaag naar hun portefeuille kijken en zich afvragen waar een deel van zijn waarde is gebleven. En degenen die de start van de Covid-lockdown niet als belegger hebben meegemaakt, toen de markten ook op enkele handelsweken tientallen procenten verloren, én nog te jong waren om de Grote Financiële Crisis van 2008 te hebben meegemaakt, toen de markten een ware implosie kenden omdat de banksector bijna omver was gevallen, hebben er waarschijnlijk nog nooit bij stilgestaan dat markten ook fors kunnen terugvallen. Tot over enkele weken geleden hadden ze het met andere woorden puur van horen zeggen of uit de geschiedenisboekjes dat markten flink konden verliezen.
Veel nieuwe, jonge beleggers gingen ervan uit dat de markten altijd (gestaag) stijgen. Als men naar de grafieken van de belangrijkste beursindices sinds covid kijkt, was dat op een enkele uitzondering na (eerste helft van 2022), inderdaad zo. En door de populariteit van regelmatig beleggen in passieve trackers en het FIRE-principe zijn veel (jonge) mensen de voorbije jaren pas beginnen beleggen. Ze hebben nooit anders gekend. Het is vandaag dan ook met grote ogen dat ze naar de beursdalingen kijken. Een populaire beurswijsheid op Wall Street is evenwel altijd geweest dat “a bull walks up the steps while a bear jumps out of the window” of vrij vertaald de markt stijgt geleidelijk terwijl de neergang stevig en snel is. Uiteindelijk is het een goede zaak dat men eens een dergelijke crash meemaakt, zodat men enerzijds beseft dat markten inherent volatiel zijn en anderzijds weet hoe het best zich te gedragen in dergelijke marktomstandigheden als dat de volgende keer gebeurt.
Grijp terug naar André Kostolany
In moeilijke beurstijden kan het nooit kwaad om terug te grijpen naar beurskenners uit het verleden die heel wat ervaring uit talloze beurscrashes hebben kunnen putten. De haast vergeten André Kostolany (overleden in 1999) is er zo één. Hij doet bij weinigen een belletje rinkelen. Misschien omdat hij al een tijdje niet meer in ons midden is of enkel in het Duits en Frans publiceerde. Vergis u echter niet, de van Hongaarse origine beurskenner die psychologie en kennis van de markten combineerde, kon als geen ander beeldspraak gebruiken om financiële zaken op een luchtige manier voor te stellen.
Hij onderscheidde zich in zijn geschriften vooral over hoe men met marktcrashes moet omgaan. “Beleggen is een marathon, geen sprint”, is een van uitspraken. Tijdens dalingen negeerde hij ruis op korte termijin en concentreerde hij zich op langetermijntrends. En hij vergeleek de markten ook met een verwend kind: onvoorspelbaar en emotioneel, die weliswaar met de tijd wijzer werd. Kostolany geloofde ook dat marktvolatiliteit minder met cijfers te maken had en meer met menselijke emotie. Hoewel de markt volgens hem altijd gelijk heeft, is ze maar zelden rationeel en terwijl anderen wanhopig verkopen, zag hij kansen. Kostolany pleitte ook voor het aanhouden van kasreserves voor momenten van extreem pessimisme. “Een goede belegger is als een jager met een geladen geweer,” zei hij altijd. Want in een sell-off wordt liquiditeit macht, voegde hij eraan toe. En een andere van zijn mantra’s was: “koop wanneer er bloed op straat ligt – zelfs als het je eigen bloed is.”
Hij heeft natuurlijk veel meer geschreven en gezegd dan dat. Wilt u weten hoe hij tegen de markten aankijkt, lees dan zijn meesterwerk ‘The art of Investing’ of bekijk hieronder zijn ellenlange lijst van quotes. Kostolany strooide graag met quotes en meestal wilde hij er beleggers mee waarschuwen om veelvoorkomende fouten niet te maken. Hieronder vindt u een greep uit zijn vele uitspraken.
- “Wie geen aandelen bezit wanneer de koersen dalen, zal geen aandelen hebben wanneer de koersen door het dak gaan.” Als je te lang langs de zijlijn blijft en wacht op het beste moment om in te stappen, zal je nooit aandelen bezitten.
- “Een man kan kiezen om op verschillende manieren zijn fortuin te verliezen: de snelste manier is in het casino, de leukste manier is met bloedmooie vrouwen en de domste manier is op de beurs.” Deze spreekt voor zich.
- “Een goed speculant moet scherpzinnig zijn, over een goede intuïtie beschikken en veel fantasie hebben. Hij dient na elk succes en iedere mislukking bij zichzelf te rade gaan en zich af te vragen aan welke gebeurtenissen het resultaat te danken of te wijten is. Bij succes mag hij niet een te grote dunk van zichzelf krijgen.” Altijd met de voetjes op de grond blijven en zich blijven in vraag stellen. Er is ook altijd een flinke dosis geluk bij gemoeid.
- “Ik kan u niet zeggen hoe u snel rijk kunt worden; ik kan u enkel zeggen hoe u snel arm kunt worden: namelijk door te proberen snel rijk te worden.” Er is geen manier om snel rijk te worden. Geduld is als belegger een mooie deugd.
- “Ik ben graag op de beurs omdat je nergens ter wereld zoveel onnozelaars per vierkante meter bij elkaar kunt vinden.” Velen denken dat ze de waarheid in pacht hebben en weten hoe de vork aan de steel zit terwijl dat totaal niet waar is. Hieruit valt munt te slaan.
- “Het beste dat een aankomend speculant kan doen, is massapsychologie studeren en het beste boek daarvoor is ‘Psychologie des foules’ van Gustave le Bon uit 1895. Het gedrag van het publiek is immers de belangrijkste factor bij de beurs en voor de economische ontwikkeling en dit gedrag kan geen econoom en ook niet de modernste computer berekenen.” Uiteindelijk blijft de beurs een groep mensen die bepaalde handelingen stellen en worden beïnvloed door allerhande emoties.
- “Als ik kinderen zou hebben dan moet het eerste kind een muzikant worden, het tweede een schilder of beeldhouwer, het derde een schrijver of tenminste journalist maar het vierde zou een beursspeculant moeten worden om de andere drie te kunnen onderhouden. De kunde om in de toekomst te kijken kan miljoenen opleveren.”
Praktisch
Als we al zijn wijsheden bij elkaar leggen dan geven ze eigenlijk aan dat u het hoofd koel moet houden, zich niet mag laten verleiden door het nieuws op korte termijn hoe gek ook (welles nietes rond handelstarieven) en vooral moet blijven beleggen en een langetermijnvisie moet aanhangen. Het is natuurlijk gemakkelijk om te stellen dat je als belegger het hoofd koel moet houden, wanneer de verliezen oplopen en de ingrepen van Trump dagelijks voor verhoogde nervositeit zorgen. Uit de praktijk blijkt dat veel beleggers de voorbije weken effectief rustig zijn gebleven en van de koersdalingen hebben geprofiteerd om hun posities aan te dikken, zonder het te weten hebben ze naar Kostolany geluisterd. Ze gingen er duidelijk van uit dat de soep nooit zo warm wordt gegeten als ze wordt opgediend. De sterke herstelbeweging op woensdag en donderdag 9 en 10 april, toen Trump zijn tarieven on hold heeft gezet, sterkten veel beleggers in hun gelijk. Hoewel ze zich ook bewust zijn dat de enorme volatiliteit en onzekerheid nog niet zijn verdwenen.
Praktisch bekeken zouden we dus zeker niet verkopen in een opwelling of uw ETF-positief afbouwen op donkere dagen. Emotioneel handelen kan leiden tot slechte beslissingen en is het is beter gefocust te blijven op de lange termijn doelen. Blijf dus beleggen en koop dan ook bij op fors rode handelsdagen, en die zullen er zeker nog zijn. U kunt ook uw spaarplan blijven aanhouden en maandelijks op dezelfde dag beleggen. Het voordeel is dat u vandaag meer onderliggende ETF’s krijgt dan voorheen: u zal de gemiddelde inkoopprijs verlagen. Op langere termijn zal u daar dus zeker profijt uithalen. U kunt zelf op bloedrode handelsdagen beslissen om wat extra geld in het spaarplan te pompen, zorg dus zeker om over wat cash te beschikken.
Zorg er ook voor dat uw portefeuille voldoende gediversifieerd is. Beleg niet alles in één enkele ETF zoals de MSCI World omdat de VS daarin een veel te groot gewicht heeft. Blijf ook op de hoogte van marktgebeurtenissen en trends. Kennis helpt u beter om te gaan met volatiliteit. Toch willen we ook voorzichtigheid prediken. Ga zeker nog niet terug all-in want de volatiliteit is zeker nog niet voorbij. De willekeur en wispulturigheid van Trump zal ongetwijfeld nog een tijdje aanhouden. En de markten (lees: beleggers) zullen tijd nodig hebben om te verwerken wat er de voorbije weken is gebeurd.
