Bij actief beheerde fondsen worden beheervergoedingen gebruikt om de analisten en beheerders te belonen die aandelen selecteren voor de portefeuille in de hoop hun benchmarkindices te verslaan. Indexfondsen, die simpelweg indices volgen, brengen lagere kosten in rekening omdat ze geen onderzoek of aandelenselectie uitvoeren.
Een afleiding
Maar het probleem ontstaat wanneer fondsen die beweren actief te zijn in feite gewoon marktindices repliceren of er heel dicht bij zitten. In dit geval brengen ze hogere kosten in rekening, maar wijken ze niet significant af van de index. In financieel jargon staan deze fondsen bekend als “closet indexing funds“.
Opletten
Beleggers moeten daarom goed letten op bepaalde aspecten van de fondsen waarin ze beleggen.
Maar terwijl het KIID-document (vereenvoudigd prospectus voor beveks) tot 2022 een reeks gegevens bevatte over de strategie, de in het verleden behaalde resultaten en de kosten van het fonds, heeft de Europese Unie dit document eind 2022 in feite begraven en vervangen door een ander document waarin geen informatie meer staat over de in het verleden behaalde resultaten. We kunnen scenario’s voor de toekomst zien. Hierdoor is het niet langer duidelijk of de beheerder de doelstellingen die in de strategie van het fonds zijn vastgelegd ook daadwerkelijk heeft behaald. Informatie over vergoedingen is ook geëvolueerd naar minder informatie. We zijn getuige van een enorme achteruitgang in de informatie die aan beleggers wordt verstrekt. Beleggers worden dan gedwongen om hun eigen onderzoek te doen op sites die gegevens over fondsen verstrekken, zoals de site van Morningstar.
Beleggers kunnen ook deactieve aandeel van hun fonds analyseren, anders lopen ze het risico vergoedingen te betalen voor beheer dat helemaal geen beheer is, omdat het de markt gewoon te nauw volgt.
Maar wat doet de marktwaakhond?
In 2017 waarschuwde de Europese Autoriteit voor effecten en markten (ESMA) tegen deze fondsen. Het rapport vermeldde echter niet de namen van fondsen die beweerden actief beheerd te worden, maar in feite passief waren. Better Finance, de Europese vereniging voor beleggersbescherming, gebruikte dezelfde methodologie als ESMA en publiceerde een lijst van deze “closet index funds “. In reactie hierop heeft ESMA richtlijnen gepubliceerd voor actief beheerde fondsen. Dit is echter geen verordening. Sinds 2017, dus bijna 8 jaar geleden, hebben we echter geen informatie meer over dit onderwerp
In 2022 publiceerde de FSMA wel informatie op haar website over closet indexing, maar deze had enkel betrekking op fondsen naar Belgisch recht en niet op alle fondsen die in België verhandeld worden. Wanneer zal ESMA haar onderzoek uit 2017 bijwerken en alle verhandelde fondsen onder de loep nemen?
