In België blijft aandeelhoudersactivisme relatief beperkt, zo blijkt uit een recente studie van GUBERNA, het instituut voor bestuurders.
Prof. Dr. Konstantinos Sergakis, Knowledge & Research Director bij GUBERNA, licht toe: “Van de 15 ondervraagde Belgische bedrijven rapporteerden er slechts twee activistische campagnes in de afgelopen vijf jaar, gericht op strategische kwesties, prestaties, beloning of milieuaspecten. De meest voorkomende tactiek is het stellen van vragen tijdens de algemene vergadering, aangevuld met negatieve mediacampagnes.”
Belgische bedrijven benadrukken het belang van transparante communicatie en een goed voorbereidingsprogramma om mogelijke activistische campagnes het hoofd te bieden.
Voorbeelden
Er waren verschillende opvallende gevallen van aandeelhoudersactivisme in België en daarbuiten in 2024. In België was er bijvoorbeeld de strijd tussen de investeerder Marc Coucke en het bestuur van Unifiedpost over de financiële prestaties. Bij Fluxys kwamen activistische aandeelhouders en ngo’s in opstand tegen de afhandeling van Russisch gas. Buiten België bekritiseerden activisten het bestuur van TotalEnergies en vroegen ze om een herziening van de expansieplannen voor fossiele brandstoffen. Nestlé werd ook onder druk gezet om meer ‘gezonde’ producten aan te bieden.
Wat doen Belgische bedrijven?
Belgische bedrijven nemen verschillende maatregelen om activisme te beheersen. Transparante en begrijpelijke communicatie, vooral over financiële en duurzaamheidsrapporten, is essentieel. Sommige bedrijven voeren preventieve programma’s in, zoals regelmatige kwetsbaarheidsbeoordelingen en simulaties van mogelijke activistische aanvallen.
Sergakis: “Een open dialoog met aandeelhouders wordt als cruciaal gezien. Het bieden van directe communicatie met de CEO en CFO helpt om de zorgen van aandeelhouders beter te begrijpen.”
Cijfers: afname van activisme in Europa
Het is niet alleen interessant om de mediaberichten over aandeelhoudersactivisme te volgen, maar ook om de impact ervan kwantitatief te benaderen.
Sergakis: “Een recent onderzoek van Barclays over aandeelhoudersactivisme in het eerste kwartaal van 2024 toont een afname van bijna 19% in het aantal activistische campagnes wereldwijd vergeleken met dezelfde periode in 2023. In Europa is deze afname zelfs 52%. De sterke mediatisering van activistische campagnes lijkt dus niet samen te vallen met de cijfers. Het is echter belangrijk deze data met enige voorzichtigheid te interpreteren gezien het om zeer recente cijfers gaat.”
Conclusies & aanbevelingen
In onze studie hebben we aangetoond dat aandeelhoudersactivisme in 2023 een nieuw hoogtepunt bereikte, terwijl er zich een afname van het aantal activistische campagnes lijkt voor te doen in 2024. Hoewel het oorspronkelijk uit de Verenigde Staten komt, heeft aandeelhoudersactivisme zich inmiddels gevestigd in Europa. Onze analyse toont ook aan dat de omvang ervan beperkt blijft in België, ondanks enkele opvallende episoden die de krantenkoppen haalden.
We stellen verder vast dat activisten veel aandacht besteden aan governancekwesties, zoals de samenstelling van de Raad van Bestuur en het beloningsbeleid, maar ook aan ESG-thema’s. Ten slotte zien we dat de methoden van activistische aandeelhouders tendensen vertonen naar diversificatie en professionalisering. Naast de klassieke “vragen” die tijdens de algemene vergadering worden gesteld, maken mediacampagnes, stemstrategieën en rechtsacties deel uit van het arsenaal aan maatregelen die activisten gebruiken.
Het is ook belangrijk te noteren dat aandeelhoudersactivisme niet per se negatief is. Activistische campagnes worden vaak als negatief ervaren omdat ze de beleidslijnen van het bedrijf en de leiders ervan in twijfel trekken. Bovendien zijn de gebruikte methoden vaak agressief. Toch heeft academisch onderzoek aangetoond dat aandeelhoudersactivisme over het algemeen positief is voor de waarde van het bedrijf: activistische campagnes worden vaak gevolgd door een stijging van de aandelenwaarde van het doelwit. Deze stijging houdt vaak op lange termijn aan. Diverse auteurs stellen dat de verbetering van de operationele prestaties van het bedrijf een verklarende factor is voor deze stijging van de aandeelhouderswaarde.
