Enguerrand Artaz, Fund Manager, La Financière de l’Echiquier.
Een belangrijke mijlpaal in de laatste rechte lijn van de race om het Amerikaanse presidentschap wordt 10 september, wanneer beide kandidaten voor het eerst de degens zullen kruisen in een tv-debat. Kamala Harris, die surft op een golf van optimisme sinds de Democraten haar op het schild hesen nadat Joe Biden zich had teruggetrokken, leidt in de peilingen: 47% tegen 44% voor Donald Trump. Voor haar is het vooral zaaks een uitschuiver te vermijden waardoor zij haar voorsprong zou verliezen. De Republikeinse kandidaat, die de zege niet leek te kunnen ontglippen zolang hij het tegen Joe Biden moest opnemen, zal dan weer proberen om opnieuw de bovenhand te krijgen.
Dit eerste duel wordt ook een gelegenheid om de programma’s van beide kandidaten te analyseren en – vooral – om in te schatten hoe die de economie en dus ook de financiële markten zouden beïnvloeden.
Uit een recente oefening in die zin van de prestigieuze Wharton School of the University of Pennsylvania kunnen we alvast enkele belangrijke conclusies trekken. Wat de impact op de groei in vergelijking met de huidige legislatuur betreft, schatten de onderzoekers dat het programma van Kamala Harris op korte, middellange en lange termijn een sterk negatief effect zou hebben, terwijl dat van Donald Trump de groei positief zou beïnvloeden op korte termijn en negatief op middellange en lange termijn, maar in aanzienlijk mindere mate.
Anderzijds zou het programma van ex-president Trump veel zwaarder wegen op de Amerikaanse financiën dan dat van de huidige vicepresidente. Een belangrijke kanttekening daarbij is wel dat de verhoging van de invoerrechten die Donald Trump heeft aangekondigd niet in de berekening is meegenomen omdat de precieze voorwaarden daarvan onduidelijk zijn en de mogelijke secundaire effecten, met name eventuele tegenmaatregelen van getroffen landen, onzeker zijn. De kans is echter klein dat Trump met dat aspect van zijn programma de brede kloof zou kunnen dichten die er volgens de Wharton School op het vlak van begrotingstekort is: 5.800 miljard dollar extra tekort tegen 2034 met het programma van Trump, tegen 1.200 miljard met dat van Harris.
Uiteindelijk valt de boksmatch tussen beide programma’s te herleiden tot die tegenstelling: meer groei op korte termijn versus meer budgettaire houdbaarheid op lange termijn. Economen verkiezen ongetwijfeld de tweede optie, maar de financiële markten denken veel meer op de korte termijn. Bovendien bevat het programma van Kamala Harris heel wat maatregelen die weinig bedrijfsvriendelijk zijn: een verhoging van de vennootschapsbelasting van 21% naar 28%, een stijging van het belastingtarief op in het buitenland gerealiseerde winsten van 10,5% naar 21%, een verviervoudiging van de taks op de inkoop van eigen aandelen van 1% naar 4% … stuk voor stuk initiatieven die bepaald niet met gejuich worden ontvangen door de Amerikaanse aandelenmarkten.
Ook als Kamala Harris de presidentsverkiezingen wint, zullen al die maatregelen echter niet meteen en onverkort worden doorgevoerd. Alles staat of valt namelijk met de toekomstige samenstelling van het Congres, dat als enige bevoegd is om de wetgeving te wijzigen – behalve dan maatregelen op het gebied van buitenlands beleid, zoals invoerrechten, waarin de president wel het laatste woord heeft. Als de Republikeinen de meerderheid veroveren in het Congres – zoals bij de herverkiezing van Bill Clinton in 1996 – of zelfs maar één van beide kamers, zou dat de bewegingsruimte van Kamala Harris na een eventuele overwinning sterk inperken. Met name het verhogen van de belastingen voor bedrijven zal voor het Republikeinse kamp waarschijnlijk een rode lijn zijn.
Het debat van 10 september zal ons dus waarschijnlijk wel een en ander vertellen over het te verwachten resultaat van de presidentsverkiezingen, maar weinig tot niets over het daadwerkelijke economische beleid in de Verenigde Staten tijdens de eerste maanden van 2025. Dat geldt al helemaal als de economie, in het bijzonder de werkgelegenheid, verder in het slop raakt en de Verenigde Staten in een sterke vertraging of zelfs een recessie terechtkomen: het staat in de sterren geschreven dat het beleid dan mijlenver zal afwijken van wat beide kandidaten voor het Witte Huis nu naar voren schuiven.
